Κυκλαδική αρχιτεκτονική, μια ανεκτίμητη κληρονομιά

Αυτό που κάνει ιδιαίτερο κάθε κτήριο είναι η αρχιτεκτονική του. Οι Κυκλάδες στο πέρασμα των χρόνων ανέπτυξαν μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, η οποία δε συναντάται πουθενά αλλού παγκοσμίως και συμπληρώνει την ομορφιά όσων νησιών τη διατήρησαν. Τα κυκλαδίτικα σπίτια χτίζονται με απλά μέσα, για να καλύπτουν βιοτικές ανάγκες, ωστόσο θεωρούνται έργα μοναδικά σε αισθητική.

Τα νησιά του Αιγαίου αντιμετώπιζαν προβλήματα ασφαλείας λόγω της πειρατείας, γι´αυτό και η αρχιτεκτονική πήρε χαρακτήρα αμυντικό. Χτίζονταν σπίτια μέσα σε κλειστό οχυρωμένο κάστρο (Άνδρος, Νάξος), ενώ τα κυριότερα χωριά να βρίσκονταν μακρυά από τη θάλασσα,συνήθως σε θέση περίοπτη, ώστε να εντοπίζονται εγκαίρως οι απειλές από τους επιδρομείς της εποχής.

Σημαντικοί παράγοντες που επηρέασαν την κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική είναι το περιβάλλον, το κλίμα, ο ρόλος του νερού και το τοπίο. Ο οικισμός μεγάλωνε χωρίς σχεδιασμό, ανάλογα με το φυσικό έδαφος. Το κτίσιμο ενός χωριού βάσει σχεδίου είναι πολύ σπάνιο στις Κυκλάδες. Έτσι, έχουμε κυρίως «μονόχωρους κύβους» με εμβαδόν 3×4μ. και ύψος 2,5-3μ. Καθώς δεν υπήρχε διαθέσιμη ξυλεία, οι δοκοί σπάνια ξεπερνούσαν τα τρία μέτρα. Ο προσανατολισμός του σπιτιού ήταν συνήθως νοτιοανατολικός, ώστε το σπίτι να απολαμβάνει το φυσικό φως, ενώ οι τοίχοι είχαν πάχος 60-80εκ., για να διασφαλίζεται η επιθυμητή θερμοκρασία. Για τον ίδιο λόγο στη βόρεια πλευρά υπήρχε σχεδόν πάντα ένα άνοιγμα για να δροσίζεται το σπίτι το καλοκαίρι από τα μελτέμια αλλά και να μην μπαίνει ο κρύος αέρας το χειμώνα.

Επιπλέον, οι ασβεστωμένοι τοίχοι πρόσφεραν καθαρή όψη και σχετική απολύμανση των χωρών, ενώ με το λευκό χρώμα περιοριζόταν η απορρόφηση της θερμότητας τους καλοκαιρινούς μήνες. Σήμερα η εξέλιξη των υλικών, σε συνδυασμό με την ανεκτίμητη αρχιτεκτονική κληρονομιά των Κυκλάδων, μας δίνει τη δυνατότητα να κατασκευάζουμε σύγχρονα σπίτια με διαχρονικό χαρακτήρα και στυλ.